Hoe serieus neem jij jezelf? Wat betekent dit voor jou als professional? En voor jou als collega? En voor jouw organisatie? De VONK-werkconferentie over dit thema op 29-9 bracht (hernieuwde) bewustwording van het belang van zelfsturing, veerkracht, wijsheid en excellentie (Ruijters, 2018) om jezelf als professional serieus te nemen, en daarmee ook je cliënten. Reflectietijd en -ruimte is essentieel.
Het C4Youth kennis- en leeratelier ‘Veilig en thuis opgroeien’ organiseerde op 29 september een live-werkconferentie over het thema ‘Serieus nemen’, samen met het leernetwerk VONK en de jeugdhulpregio Drenthe. Dagvoorzitter was Menno Reijneveld (hoogleraar Gezondheidswetenschappen, UMCG). Marja Bakker (kenniscentrum van Elker jeugdzorg) startte met een prikkelende lezing over het thema ’Serieus nemen’. Je vindt hier een korte samenvatting.
Drie referenten reageerden kort op de inleiding van Marja Bakker: Tamara (ervaringsdeskundige); Linda Imming (beleidsadviseur Jeugdhulp gemeente Emmen) en Ellen Loykens (klinisch psycholoog/orthopedagoog). Na een plenaire dialoog verkenden we in kleinere groepjes wat ‘serieus nemen’ voor een ieder betekent. Er namen ongeveer 35 personen deel aan de conferentie.
Wat waren de belangrijkste opbrengsten van de werkconferentie volgens de deelnemers (25 mensen gaven hier informatie over via het evaluatieformulier)? In de eerste plaats: het thema serieus nemen leeft!
Ruimte nemen
Marja Bakker formuleert ‘serieus nemen’ onder meer als ‘ruimte nemen om je te verwonderen’ en ‘laten zien wat je raakt’:
- door stil te staan krijg je meer ruimte voor wijsheid;
- door stil te staan krijg je meer ruimte om echt te luisteren en je cliënt serieus te nemen.
Intervisie is essentieel, je kunt het niet alleen. Zoek dus de verbinding met de professionals om je heen, om samen met hen de juiste beslissing te kunnen nemen. Werk als team samen en neem daarin mee hoe het met jou gaat. In de visie van VONK is intervisie met cliënten zelf ook een belangrijke bron van leren. Zie hiervoor een eerdere publicatie.
De klik
Jongeren en ouders die ooit hulpvrager waren kunnen ze bijna altijd noemen: die ene zorgverlener die echt het verschil maakte. Het gevoel van ‘een klik’ is hierbij essentieel; die is er namelijk lang niet altijd! Het is belangrijk om dit bespreekbaar te maken; hiermee zet je een belangrijke stap om de hulpvrager serieus te nemen. Vraag bijvoorbeeld: wat voor soort hulpverlener heb jij nodig?
Present zijn
Nog een belangrijk uitgangspunt bij ‘serieus nemen’: behandel mensen zoals je zelf behandeld wilt worden.
Ook dit geven ervaringsdeskundigen bij herhaling aan: zorg dat je echt luistert en open staat voor hun verhaal. Eerst mens, dan professional. Door echt te luisteren voelt de hulpvrager zich gezien en serieus genomen.
De rol van de organisatie
De organisatie moet er zijn voor zijn/haar professionals en hen het gevoel geven dat je als organisatie naast, voor en achter de professional staat. Zodat professionals zich gedragen voelen door hun organisatie, die de pas op de plaats organiseert én faciliteert en die zorgdraagt voor helpende werkprocessen.
Mooie dingen
De werkconferentie maakt duidelijk hoe zwaar het momenteel soms is om professional te zijn in de jeugdhulpverlening. Er lijkt sprake van een angstcultuur, van gebrek aan vertrouwen en veiligheid, zowel bij hulpvragers als professionals. Maar: professionals hebben goede intenties en doen hun (enorme) best! Er gebeuren ook echt goede dingen, maar daar is weinig aandacht voor. Jeugdhulp komt vaak negatief in het nieuws. Terwijl er veel ook goed gaat. Om te voorkomen dat we straks geen nieuwe mensen meer hebben die dit vak willen uitvoeren, moeten we blijven rammelen. Laat een positief geluid horen. Blijf rammelen!
Door inzicht te verkrijgen in zelfsturing, veerkracht, wijsheid en excellentie neem je jezelf serieus. Door dit te delen met anderen neem je elkaar serieus. Sta stil bij wat jou kleurt, deel wat verantwoordelijkheid met jou doet. Je mens zijn laten zien, ook aan je eigen collega’s. Want serieus….laten we onszelf en elkaar serieus nemen!