In het schooljaar 2022-2023 is het aantal kinderen dat langdurig geen gebruik heeft kunnen maken van het recht op onderwijs wederom gestegen. Uit recente cijfers blijkt dat het aantal kinderen dat, ondanks een schoolinschrijving, langer dan drie maanden niet naar school ging, aanzienlijk hoger is dan de cijfers van de leerplichttelling suggereren. Het gebrek aan zicht op jongeren die, bijvoorbeeld door psychische problemen, al geruime tijd niet meer op school verschijnen, is hierbij een groot probleem.
Beperkte registratie van afwezigheid
Volgens de leerplichtwet worden alleen jongeren geregistreerd die zonder geldige reden afwezig zijn. Dit betekent dat het officiële aantal kinderen dat geen onderwijs volgt, in werkelijkheid hoger ligt, omdat jongeren met een geldige reden van afwezigheid niet worden meegeteld. Het is juist deze groep, die wel een geldige reden heeft maar alsnog geen onderwijs ontvangt, die de afgelopen periode sterk is toegenomen.
Oorzaken van geoorloofd verzuim
Uit eerder onderzoek van het Sociaal Planbureau Groningen (2019) blijkt dat geoorloofd verzuim al langer een bekend probleem is in de provincie Groningen. Leerlingen die vaak geoorloofd verzuimen, noemen meestal lichamelijke gezondheidsproblemen als belangrijkste reden om niet naar school te komen. Over het algemeen vinden zij dit een goede of noodzakelijke reden om niet naar school te komen. Een kleinere groep leerlingen gaf aan het niet erg te vinden om school te missen, zolang hun cijfers goed blijven. Enkele leerlingen gaven aan dat verzuim soms een belangrijk signaal is van grotere onderliggende problemen, zowel thuis als op school.
Aanbevelingen voor verbetering
Zowel het onderzoek van Ingrado als van Sociaal Planbureau Groningen doet aanbevelingen. Deze sluiten nauw aan bij de bevindingen van het kennis- en leeratelier van C4Youth. Er wordt gepleit voor inclusief onderwijs, het oprecht betrekken van ouders en leerlingen zelf bij het vinden van oplossingsrichtingen, en het vervangen van de leerplichtwet door een leerrechtwet. Ook wordt het belang benadrukt van flexibelere onderwijsvormen om overbelasting van leerlingen en daarbij ook verzuim te voorkomen.